İran Karıştı Göstericiler Yakıp Yıkmaya Devam Ediyor

İran’da geçen perşembe hayat pahalılığına tepki olarak Meşhed kentinde başlayan gösteriler diğer şehirlere de yayıldı. Rejim ise kendi taraftarlarını toplayarak karşı gösteri organize etti. Gösteriler, 2009’da aylarca süren eylemlerden sonra ülkedeki en büyük protestolar oldu.

İRAN’ın Meşhed kentinde hayat pahalılığı, düşük yaşam şartları ve yolsuzluğa karşı geçen perşembe akşamı başlayan eylemler ülkenin diğer kentlerine de yayılmaya başladı. Eylemler ilk başladığında hedefte İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin ekonomi politikaları vardı. Ancak daha sonra protestocular, İran rejimine ve İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney aleyhine de sloganlar atmaya başladı. Sosyal medyada paylaşılan görüntülere göre polis eylemcileri dağıtmak için göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Meşhed’deki olaylarda 50 kişi gözaltına alındı. Ülkenin en büyük ikinci kenti olan Meşhed’in ardından Kirmanşah, Reşt, İsfahan ve Kum kentlerine de yayılan protestolar, önceki gün etkisini başkent Tahran’ın sokaklarında da gösterdi.

İran’da protestocular sokakta, olaylar çıktı… Rejime öfke12 Kasım’da 7.3 büyüklüğünde depremin meydana geldiği Kirmanşah gösterilerin yaşandığı kentler arasında.

‘FİLİSTİN’İ BOŞ VERİN’

İngiliz Independent gazetesi, İran’ın yarı resmi haber ajansı Fars’a dayanarak eylemler sırasında enflasyona yönelik “Filistin’i boş verin bizi düşünün”, siyasi olarak ise “Ölüm ya da özgürlük”, “Siyasi mahkumlar serbest bırakılmalı” gibi sloganlar atıldığını yazdı. İngiliz haber ajansı Reuters, eylemlerin halkın artan fiyatlar ve yolsuzluk varken İran’ın Suriye ve Irak’ta ekonomik yük getiren müdahalelerine tepkisini gösterdiğini bildirdi. İran rejimi ise eylemlere kendi taraftarlarını sokağa dökerek cevap verdi. Başta Tahran olmak üzere ülkenin birçok yerinde rejim eliyle organize edilen gösterilerde ülkenin dini lideri Hamaney’e destek sloganları atıldı. Bir eylemci, İran’ın ekonomik sorunlarının sebebinin Amerikan ambargosu olduğunu söyledi.

İran’da protestocular sokakta, olaylar çıktı… Rejime öfke

‘EYLEMLER YASA DIŞI’

İran devlet televizyonunu yayınlarında, “Karşı devrimci gruplar ve yabancı basın, organize olarak insanların ekonomik ve geçinme problemlerini ve meşru taleplerini suistimal ederek kanun dışı eylemler ve muhtemelen bir kaos çıkarmaya çalışıyor” ifadelerini kullandı. Reform yanlısı medya ağı Nazar’ın Genel Yayın Yönetmeni Payam Parhiz, protestoların, dönemin İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın seçimlerde hile yaptığı iddiasıyla yapılan 2009’daki eylemlere kıyasla daha fazla ekonomiye odaklandığını ifade etti.

İran’da protestocular sokakta, olaylar çıktı… Rejime öfkeRejim yanlıları da Tahran’da hükümete destek gösterileri düzenledi.

RUHANİ’NİN DANIŞMANI: HALKIN SESİ DUYULMALI

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin kültür danışmanı Hesamoddin Ashena, “Ülke, işsizlik, yüksek fiyatlar, yolsuzluk, su sıkıntısı, sosyal uçurum, bütçenin dengesiz dağılımı gibi ciddi sorunlarla yüz yüze. İnsanların seslerinin duyulmasına ihtiyacı var” diye tweet attı. İran’ın kadın ve aileden sorumlu başkan yardımcısı Massoumeh Ebtekar ise “İnsanların protesto hakkı olmakla beraber, nasıl yönlendirildiklerini bilmeliler” diye tweet attı. Ebtekar, bu tweetine ABD ve Suudi Arabistan merkezli Twitter hesaplarının İran’daki eylemler için destek çağrılarını eklediğine dikkat çekti.

Beyaz Saray, İran’a dünyanın gözlemcisi olarak izlediğini vurguladı ve orada üçüncü gün hükümet aleyhinde konuşmaya devam etti ve ülke genelindeki şehirlerde karşıt denetçiler toplandı.

Cumhurbaşkanı Donald Trump Cumartesi günü BM Genel Kurulu önünde yaptığı konuşmada, İran liderlerini “yozlaşmış” olarak nitelendirdiği ve “baskıcı rejimin” sonsuza kadar devam etmeyeceğini belirttiği konuşmasını tweetledi .

Başkan, konuşmasında “Saldırgan rejimler sonsuza kadar dayanamayacak ve İran halkı seçimle karşı karşıya kalacağı gün olacak” dedi . “Yoksulluk, kan dökülmesi ve terörün yoluna mı devam edecekler?”

İran’da ‘hayat pahalılığı’ gerekçesiyle başlayan gösteriler, ABD’nin desteğiyle hükümet karşıtlığına dönüştü. Göstericiler bir valiliği ele geçirirken, Hüramabad belediye binasını da yaktılar.

İran’da hükümet karşıtlığına dönüşen gösterilerde protestocular, ABD Dışişleri Bakanlığı ve Başkan Trump’ın destek vermesinin ardından, Arak Valiliğini ele geçirdi.

BELEDİYE BİNASINI YAKTILAR

Ayrıca göstericiler Hüramabad şehrinde belediye binasını yaktı. Ülke genelinde internet bağlantısının rejim güçlerince kesildiği belirtiliyor.

TRUMP TWİTTER’DAN DESTEKLEDİ

Trump Twitter’dan yaptığı açıklamasında, “Rejimin yolsuzluklarından ve ülkenin varlığını yurt dışında terörizme harcamasından bıkmış olan İran vatandaşlarının barışçıl protestolarıyla ilgili bilgiler geliyor. İran yönetimi, kendini ifade hakkı da dahil kendi halkının haklarına saygı göstermelidir. Dünya bu süreci izliyor.”ifadelerini kullandı.

Beyaz Saray basın sekreteri Sarah Huckabee Sanders Cuma akşamı yaptığı açıklamada, “İran vatandaşlarının rejimin yolsuzluğundan bıkması ve yurtdışındaki terörizmi finanse etmek için ülkenin servetini boşa harcamaları nedeniyle düzenlenen barışçıl protesto gösterileri var.” İran hükümeti halkına saygı göstermeli hakları, kendilerini ifade etme hakları da dahil olmak üzere. ”

Trump daha sonra benzer bir deyimle tweeted.

Associated Press’e göre, İran’ın zayıf ekonomisi üzerine spontan protestolar dalgası, kolej öğrencileri ve diğerleri hükümete seslenen Tahran’a Tahran’a süpürüldü.

İranlılar Tahran’ın başkenti ve batı kenti Kermanshah’da toplandılar ve ekonomik koşulları protesto etti. AP, polis izin almayan bu kitlesel protesto gösterilerinin İran’da ve yüz tutuklu bulunanların alışılmadık bir şekilde olduğu görüşünde.

Yari resmi Fars haber ajansı ayrıca, protesto gösterilerinin, Şii İslam bursu için dünyanın en önde gelen merkezi ve büyük bir Şii yerleşim yerine ev sahipliği yapan Qom’da yapıldığını söyledi.

Gösteriler, 2009 Yeşil Hareketi’nin eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın yeniden seçilmesinden sonra oluşmasından bu yana İslam Cumhuriyeti’ne en büyük saldırı düzeninde görünmektedir.

Bununla birlikte, İranlı sert göçmenler ülkenin yüksek lideri ve cumhurbaşkanı tarafından atanan hükümeti desteklemek için toplandılar.

Trump’in açıklaması, Beyaz Saray ve Kongre’nin İran’ın nükleer anlaşmanın geleceğiyle çalkantılı olmaya devam etmesiyle gerçekleşti. Trump anlaşmayı “şimdiye kadarkiyle ilgili en kötü anlaşma” olarak nitelendirdi ve birçok GOP cumhurbaşkanı adayının yaptığı gibi Beyaz Saray’a girdikten sonra da bu sözleri durdurmaya söz verdi.

“İran liderleri, zengin bir geçmişi ve kültürün bulunduğu zengin bir ülkeyi baş ihracatı şiddet, kan döktüğü ve kaosu olan ekonomik açıdan yoksul haydut bir devlete dönüştürdüler: Başkan Trump’in söylediği gibi, İran liderlerinin en uzun acı çeken kurbanları İran’ın kendi halkı, “diyen Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Heather Nauert,